Zespół stresu pourazowego - przyczyny, objawy i leczenie

Czym jest zespół stresu pourazowego (PTSD) i co go wywołuje? 

Zespół stresu pourazowego (PTSD) to zaburzenie psychiczne, które powstaje w wyniku traumatycznego wydarzenia, znacznie przekraczającego zdolności jednostki do poradzenia sobie z nim. Do wydarzeń tych mogą należeć: doświadczenia przemocy fizycznej, psychicznej lub seksualnej, śmierć bliskiej osoby, klęski żywiołowe, wypadki komunikacyjne czy też doświadczenia wojenne. 

Jak podkreślają specjaliści Pleso, że PTSD może rozwinąć się u osób, które doświadczyły traumy na różne sposoby - nie tylko w sposób bezpośredni, lecz także: 

• Jako świadek - gdy widziały, jak traumatyczne wydarzenie spotyka kogoś innego, 
• Jako osoba poinformowana - gdy zostały poinformowane, że traumatyczne 
• Przez wielokrotną ekspozycję - wielokrotnie byli narażeni na traumatyczne sytuacje (np. z racji swojego zawodu). 

Warto również pamiętać, że chociaż zdarza się to rzadziej, długotrwała ekspozycja na traumatyczne treści za pośrednictwem mediów elektronicznych, telewizji, filmów czy zdjęć w pracy zawodowej również może negatywnie wpłynąć na zdrowie psychiczne, prowadząc do objawów podobnych do PTSD.

Objawy zespołu stresu pourazowego

Objawy PTSD są bardzo zróżnicowane i obejmują:

• Nawracające wspomnienia i retrospekcje - osoba dotknięta zespołem stresu pourazowego może ponownie przeżywać traumatyczne wydarzenia poprzez ciągłe natrętne myśli, koszmary senne czy tzw. flashbacki, czyli intensywne, “żywe” wspomnienia;
• Zachowania unikowe - chorzy często unikają miejsc, osób czy sytuacji, które w jakiś sposób przypominają im o traumie. Mogą też unikać rozmów na ten temat oraz wykazywać emocjonalne odrętwienie;
• Negatywne zmiany w myśleniu i nastroju - u osób, które doświadczyły traumy,  pojawiają się trudności w odczuwaniu pozytywnych emocji, pesymistyczne myśli o sobie i świecie, a także poczucie winy czy wstydu lub poczucie wyobcowania. 
• Nadmierna pobudliwość - osoby z PTSD mogą być drażliwe, mieć problemy ze snem, doświadczać trudności z koncentracją oraz wykazywać nadmierną czujność i przesadne reakcje na niespodziewane bodźce.

Aby można było zdiagnozować PTSD, objawy te muszą utrzymywać się przez co najmniej miesiąc i znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie osoby nimi dotkniętej. 

Leczenie PTSD 

Skuteczne leczenie PTSD obejmuje: 

• Psychoterapię - jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia PTSD jest terapia poznawczo-behawioralna. Pomaga pacjentom zrozumieć i zmienić negatywne myśli oraz zachowania związane z traumą. Często wykorzystuje się też Inne formy terapii, takie jak terapia ekspozycyjna czy EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing).Farmakoterapię - w leczeniu PTSD stosuje się leki przeciwdepresyjne, zwłaszcza selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI), które pomagają w łagodzeniu objawów PTSD, takich jak lęk czy depresja 

Wsparcie społeczne - obecność wspierających bliskich, uczestnictwo w grupach wsparcia oraz angażowanie się w społeczność także mogą znacząco przyczynić się do procesu zdrowienia.​ Ważne jest przy tym jednak, aby osoby zmagające się z PTSD szukały profesjonalnej pomocy.